Μιχαλακοπούλου 88, Αθήνα 
Ο καρκίνος του μαστού είναι ο συχνότερος κακοήθης όγκος στις γυναίκες. Υπολογίζεται ότι στην Ελλάδα κάθε χρόνο προσβάλλονται από καρκίνο του μαστού 5000 γυναίκες ενώ χάνουν τη ζωή τους 1500 , ποσοστά που αναμένεται να αυξηθούν τα επόμενα χρόνια.
Η πιθανότητα προσβολής από καρκίνο του μαστού αυξάνεται με την πάροδο της ηλικίας και μέχρι τα 75 έτη ενώ μετά αρχίζει να μειώνεται. Παρ` ότι είναι πιο σπάνιος στις νέες γυναίκες, είναι πιο επιθετικός από ότι στις ηλικιωμένες, αποτελώντας τη συχνότερη αιτία θανάτου στις ηλικίες 35-45 ετών.
Ο Γυναικολόγος, ο οποίος είναι ο φροντιστής της υγείας της γυναίκας, αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο στη διάγνωσή του καρκίνου του μαστού.Οφείλει και μπορεί όχι μόνο να εκπαιδεύει τις ασθενείς στην αυτοεξέταση αλλά και είναι σε θέση να αναγνωρίσει κληρονομικά σύνδρομα που σχετίζονται με κακοήθειες. Επίσης, συστήνει και οργανώνει τον απαραίτητο ασυμπτωματικό έλεγχο, αξιολογεί και κατευθύνει ορθά τις γυναίκες με προβλήματα μαστών.
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΚΑΡΚΙΝΟ ΣΤΟ ΜΑΣΤΟ
ΚΥΡΙΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
- Ηλικία
- Οικογενειακό ιστορικό (οικογενής, κληρονομικός καρκίνος μαστού)
- Ατομικό ιστορικό (ca μαστού, καρκίνωμα in situ, άτυπη υπερπλασία ή θεραπευτική ακτινοβολία στο θώρακα σε νεαρή ηλικία)
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΜΕ ΜΙΚΡΗ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ
- Πρώιμη εμμηναρχή
- Καθυστερημένη εμμηνόπαυση
- Ηλικία 1ου τοκετού >35 ετών
- Ατοκία
- Συνδυασμένα αντισυλληπτικά
- Ορμονική θεραπεία στην εμμηνόπαυση
- Υψηλές τιμές ανδρογόνων και οιστρογόνων στην εμμηνόπαυση
- Παχυσαρκία στην εμμηνόπαυση
- Καθημερινή λήψη αλκοόλ
- Υψηλή μαστογραφική πυκνότητα στην εμμηνόπαυση
- Υψηλή οστική πυκνότητα στην εμμηνόπαυση
- Διαγνωστική ακτινοβολία
ΟΡΜΟΝΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ
Αξίζει να γίνει ξεχωριστή αναφορά στη σχέση ορμονικών θεραπειών και κινδύνου για καρκίνο μαστού.
Οι ορμόνες του φύλου και οι ορμονικές παρεμβάσεις έχουν σχετισθεί με τον καρκίνο μαστού αλλά ο κίνδυνος εμφάνισης της νόσου εξαρτάται από τη διάρκεια της θεραπείας και τα επίπεδα των κυκλοφορούντων οιστρογόνων. Όσον αφορά τα συνδυασμένα αντισυλληπτικά δισκία, έχουν συσχετισθεί με μικρή αύξηση του κινδύνου, ο οποίος όμως μειώνεται μετά από διακοπή 10 ετών.
Οι ορμονικές θεραπείες που χορηγούνται στην εμμηνόπαυση (οιστρογόνα+προγεστερόνη) αυξάνουν τον κίνδυνο για καρκίνο στο μαστό πράγμα το οποίο δεν συμβαίνει όταν η θεραπεία περιλαμβάνει μόνο οιστρογόνα. Η παγκόσμια ιατρική κοινότητα συστήνει χορήγηση θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης μόνο σε σοβαρά αγγειοκινητικά συμπτώματα και σε σοβαρό κίνδυνο για οστεοπόρωση και όχι για προληπτικούς λόγους.
Τέλος, όσον αφορά τις θεραπείες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής αν και οι μελέτες δεν έδειξαν αύξηση του κινδύνου, συστήνεται έλεγχος των μαστών πριν την έναρξη της διέγερσης.
Ο θηλασμός, ο τοκετός σε μικρή ηλικία, το ιστορικό προεκλαμψίας, η άσκηση και η Μεσογεισακή διατροφή σχετίζονται σε μικρό βαθμό με μείωση του κινδύνου. Επίσης μικρή συσχέτιση με μείωση του κινδύνου για καρκίνο στο μαστό έχει η λήψη Βιταμίνης Α,D και φυλλικού οξέως.
‘’Κάλλιον του θεραπεύειν το προλαμβάνειν ‘’ είχε πει από αρχαιοτάτων χρόνων ο Ιπποκράτης και ειδικά στην περίπτωση του καρκίνου του μαστού ταιριάζει απόλυτα.
Σημαντικό ρόλο στην πρόληψη της νόσου παίζει η κατάταξη των γυναικών σε κατηγορίες κινδύνου, βάσει των παραγόντων που προαναφέρθηκαν:
-Μέσου κινδύνου (ισόβιος κίνδυνος <15%)
-Ενδιάμεσου κινδύνου (ισόβιος κίνδυνος 15-20%)
-Υψηλού κινδύνου (ισόβιος κίνδυνος >20-25%)
Στις γυναίκες υψηλού κινδύνου ενδείκνυται εντατικός ασυμπτωματικός έλεγχος ή και προφυλακτικές επεμβάσεις!
Σημαντική θέση στην πρόληψη της νόσου έχει η ανίχνευση του κληρονομικού και οικογενή καρκίνου του μαστού. Υπολογίζεται ότι 10-15% των περιπτώσεων ca μαστού συνδέεται με οικογενειακό ιστορικό ενώ 5-10% με κληρονομούμενες μεταλλάξεις γονιδίων (BRCA1,BRCA2,p53,ATM,PTEN,STK11 κα).H επιλογή των υποψηφίων για γονιδιακό έλεγχο γίνεται από το θεράποντα γυναικολόγο και είναι υψίστης σημασίας.
Η φορέας της μετάλλαξης έχει αυξημένο κίνδυνο να νοσήσει, τα αδέλφια εξ’αίματος έχουν 50 % πιθανότητα να έχουν κληρονομήσει τη μετάλλαξη ενώ η φορέας 50% να την κληροδοτήσει στα παιδιά της. Όσον αφορά τη διαχείριση του θετικού αποτελέσματος η φορέας ενδείκνυται να υποβληθεί σε προφυλακτική επέμβαση ή σε εντατικό προληπτικό έλεγχο.
Ο βασικός στόχος του προληπτικού ελέγχου είναι η μείωση της θνησιμότητας από τον καρκίνο του μαστού. Επιπρόσθετα, συμβάλει στην ανίχνευση όγκων<15mm, διενέργεια μικρότερης έκτασης επεμβάσεων, λιγότερων χημειοθεραπειών και βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.
Τα βασικά όπλα στη φαρέτρα της διάγνωση είναι η μαστογραφία, το υπερηχογράφημα και η μαγνητική τομογραφία.
ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑ
- Μη επεμβατική, αποτελεσματική, χαμηλού κόστους
- Λιγότερος χρόνος εκτέλεσης
- Αναδεικνύει αξιόπιστα μικροαποτιτανώσεις
- Αναδεικνύει μη ψηλαφητούς όγκους
ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑ
- Ευρέως διαθέσιμη μέθοδος, μη επεμβατική, χαμηλού κόστους
- Χρήση σε έγκυες και θηλάζουσες
- Βασικότερη μέθοδος σε νέες γυναίκες
- Χρήσιμο συμπληρωματικό εργαλείο screening σε γυναίκες με πυκνούς μαστούς
- Εύχρηστη μέθοδος για την καθοδήγηση βιοψίας και τον εντοπισμό της βλάβης με σύρμα σε πραγματικό χρόνο
ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ
- Συστήνεται σε γυναίκες με ενθέματα σιλικόνης
- Συστήνεται σε γυναίκες υψηλού κινδύνου
Υπάρχουν συγκεκριμένες, εγκεκριμένες και σαφής οδηγίες για τον προληπτικό ασυμπτωματικό έλεγχο με στόχο την αποφυγή ασαφειών, περιττών εξετάσεων και ταλαιπωρίας των γυναικών!
ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ
ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕΣΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
- Μαστογραφία ετησίως από την ηλικία των 40 ετών
- Αυτοψηλάφηση μηνιαίως
- Δεν υπάρχει ανώτατο όριο ηλικίας
- Ισχυρή σύσταση για ετήσια μαστογραφία για άνω των 45 ετών
- Γυναίκες <40 ετών υποβάλλονται μόνο αν έχουν ύποπτο εύρημα
- Υπερηχογραφική απεικόνιση συμπληρωματικά σε πυκνούς μαστούς
ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
- Μαστογραφία και μαγνητική τομογραφία από την ηλικία των 35 ετών
(ή και μικρότερη αναλόγως ηλικίας εμφάνισης νόσου στο συγγενικό πρόσωπο)
ΝΕΑΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ
- Ενημέρωση γυναικών από την πρώτη γυναικολογική επίσκεψη για την αξίας εξέτασης μαστών
- Ενημέρωση και εκπαίδευση στην αυτοεξέταση μαστών
- Κλινική εξέταση από γυναικολόγο κάθε 1-3 χρόνια για γυναίκες 25-30 ετών
- Παρακολούθηση ανάλογα με τον ατομικό κίνδυνο
- Έφηβες προσεγγίζονται ανάλογα με το σύμπτωμά τους
ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ
- Δεν συνίσταται διακοπή του ελέγχου σε κάποια ηλικία
ΔΙΑΓΝΩΣΗ CA ΜΑΣΤΟΥ ΣΤΗΝ ΚΥΗΣΗ
Η κύηση αποτελεί ένα ξεχωριστό κομμάτι αναφοράς καθώς οι ιδιαιτερότητες των μαστών τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο καθιστούν δυσχερέστερη τη διάγνωση. Αν και η εμφάνιση καρκίνου του μαστού στην κύηση είναι σπάνια (1/3000-1/10000) το ποσοστό αναμένεται να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια. Η εξέταση του μαστού στην κύηση και τη λοχεία είναι δύσκολη εξαιτίας των φυσιολογικών μεταβολών που παρουσιάζουν. Ο Μαιευτήρας θα πρέπει να ενθαρρύνει την έγκυο και τη λεχωίδα για αυτοεξέταση ενώ θα πρέπει να δίνει μεγάλη βάση σε κάθε αλλαγή που αυτές μπορεί να παρατηρούν στους μαστούς τους. Οποιοδήποτε εύρημα από τους μαστούς θα πρέπει άμεσα να ελέγχεται με υπερηχογράφημα, μαστογραφία κατά κρίση του Μαιευτήρα, ενώ σε περίπτωση νεοεμφανιζόμενης συμπαγούς βλάβης η διερεύνηση θα πρέπει να είναι ιστολογική (core biopsy ή ανοικτή βιοψία).
Η επαγρύπνηση των γυναικών, η σωστή καθοδήγηση από τους Γυναικολόγους και όλες οι διαγνωστικές εξετάσεις που βρίσκονται στη διάθεσή μας ,μας προσφέρουν τόσο τη δυνατότητα έγκαιρης και πρώιμης διάγνωσης αλλά και αποφυγής νόσησης από καρκίνο του μαστού. Σίγουρα δεν γίνεται να σας επιλυθούν όλες οι απορίες πάνω σε αυτό το κομμάτι αλλά είμαστε στη διάθεσή σας για τα ερωτήματά σας!!!
Mπορείτε επίσης να διαβάσετε το άρθρο στον παρακάτω σύνδεσμο:
No Comments